Từ A đến Z về tiêu chuẩn IALA B: Hướng dẫn chi tiết để vận hành phao báo hiệu chuẩn xác

Trong giao thông hàng hải, việc nhận biết đúng hệ thống phao báo hiệu là yếu tố sống còn để đảm bảo an toàn cho tàu thuyền. Trên thế giới hiện nay, có hai hệ thống chính được áp dụng: IALA A và IALA B, trong đó tiêu chuẩn IALA B được sử dụng tại các quốc gia như Hoa Kỳ, Nhật Bản và Hàn Quốc. Bài viết sau đây của NLT Group  sẽ giúp bạn hiểu rõ tiêu chuẩn IALA B, cách nhận diện, phân biệt với IALA A và những lưu ý quan trọng khi di chuyển giữa các vùng biển áp dụng hai hệ thống khác nhau.

Tổng quan về tiêu chuẩn IALA B

IALA B là gì?

IALA B là một trong hai hệ thống báo hiệu hàng hải được ban hành bởi Hiệp hội quốc tế về các cơ quan hỗ trợ hàng hải và hải đăng, gọi tắt là IALA (International Association of Marine Aids to Navigation and Lighthouse Authorities). Hệ thống này được áp dụng nhằm đảm bảo sự thống nhất trong cách đặt và nhận diện phao báo hiệu hàng hải, đặc biệt tại những vùng nước có tàu thuyền quốc tế thường xuyên qua lại.

Điểm đặc trưng nhất của hệ thống IALA B là khi tàu đi vào cảng hoặc ngược dòng, phao màu đỏ sẽ nằm bên phải tàu (starboard side), còn phao màu xanh lá nằm bên trái (port side). Câu nhớ phổ biến: “Red Right Returning” tức là “về cảng, phao đỏ bên phải”.

Tại sao có sự phân chia IALA A và B

Trước năm 1980, có tới hơn 30 hệ thống báo hiệu hàng hải khác nhau trên thế giới, gây ra nhiều nhầm lẫn và tai nạn hàng hải nghiêm trọng. Để thống nhất và đơn giản hóa, IALA đã chia thế giới thành hai khu vực: IALA A và IALA B. Sự phân chia này nhằm giảm thiểu thay đổi đối với các hệ thống hiện có và tránh xung đột lớn, đồng thời vẫn đảm bảo an toàn hàng hải toàn cầu.

Khu vực áp dụng tiêu chuẩn IALA B trên thế giới

Hệ thống tiêu chuẩn IALA B được áp dụng tại:

• Bắc, Trung và Nam Mỹ (bao gồm Hoa Kỳ, Canada, Mexico, Brazil, Argentina, v.v.)
• Nhật Bản
• Hàn Quốc
• Philippines
• Một số đảo ở Thái Bình Dương 

Các quốc gia còn lại trên thế giới, bao gồm châu Âu, châu Phi, Úc và phần lớn châu Á, áp dụng hệ thống IALA A.

Cách nhận biết hệ thống tiêu chuẩn IALA B

Nguyên tắc cơ bản

Nguyên tắc chính của hệ thống tiêu chuẩn IALA B là:

• Khi đi vào cảng hoặc ngược dòng, tàu thuyền phải:
  • Giữ phao đỏ ở bên phải (starboard)
  • Giữ phao xanh lá ở bên trái (port)

Một cách nhớ phổ biến là câu: “Red Right Returning” tức là “Đỏ bên phải khi quay về”. Ngoài ra, phao thường có thêm đỉnh đặc trưng (topmark) và đèn nhấp nháy để nhận diện ban đêm hoặc trong điều kiện sương mù.

So sánh tiêu chuẩn IALA B và IALA A

Sự khác biệt chủ yếu nằm ở màu sắc của các phao bên trái và bên phải. Tuy nhiên, các loại phao khác như phao nguy hiểm riêng biệt, phao nước an toàn và phao đặc biệt đều giống nhau trong cả hai hệ thống.

Đặc điểm	IALA A (Việt Nam)	IALA B (Mỹ, Nhật, Hàn)
Phao bên trái	Màu đỏ	Màu xanh lá
Phao bên phải	Màu xanh lá	Màu đỏ
Hình dạng phao trái	Trụ (Can)	Trụ (Can)
Hình dạng phao phải	Nón (Cone)	Nón (Cone)
Đèn tín hiệu	Màu tương ứng với màu phao	Màu tương ứng với màu phao

>> Xem thêm: Tìm hiểu tiêu chuẩn IALA A quy định về hệ thống báo hiệu đường thủy hiện đại

Hướng đi luồng chính và cách xác định bờ trái – bờ phải trong IALA B

Trong hệ thống tiêu chuẩn IALA B, hướng đi luồng chính được xác định là hướng đi vào cảng hoặc ngược dòng. Do đó:

• Bờ trái (port): bên trái của tàu khi đi vào cảng
• Bờ phải (starboard): bên phải của tàu khi đi vào cảng

Việc xác định đúng hướng luồng và bờ trái – bờ phải là rất quan trọng để đảm bảo tàu thuyền di chuyển an toàn và đúng luồng quy định.

Các loại phao trong tiêu chuẩn IALA B

Phao bên phải (Starboard buoys)

Phao bên phải đánh dấu mép phải của luồng khi tàu đi vào cảng hoặc ngược dòng. Đây là loại phao tuân theo quy tắc “Red Right Returning”

Thuộc tính	Đặc điểm theo tiêu chuẩn IALA B
Màu sắc	Đỏ
Hình dạng	Hình nón (cone), trụ (pillar) hoặc cột (spar)
Đỉnh phao	Hình nón màu đỏ hướng lên
Đèn tín hiệu	Đèn màu đỏ, nháy bất kỳ (không dùng nhóm 2+1)
Vị trí	Bên phải tàu khi vào cảng

Phao bên trái (Port buoys)

Thuộc tính	Đặc điểm theo tiêu chuẩn IALA B
Màu sắc	Xanh lá cây
Hình dạng	Hình trụ (can), trụ (pillar) hoặc cột (spar)
Đỉnh phao	Hình trụ hoặc vuông màu xanh
Đèn tín hiệu	Đèn màu xanh lá cây, nháy bất kỳ
Vị trí	Bên trái tàu khi vào cảng

Phao giữa luồng (Preferred channel buoys)

Phao này dùng để chỉ ra luồng ưu tiên tại nơi luồng rẽ hoặc phân nhánh. Màu chính thể hiện hướng luồng chính.

Thuộc tính	Mô tả
Màu sắc	Đỏ xen xanh hoặc xanh xen đỏ (màu chính chiếm ưu)
Hình dạng	Theo màu chính: nón (đỏ) hoặc trụ (xanh)
Đèn tín hiệu	Cùng màu chính, nháy nhóm (2+1)
Chức năng	Chỉ hướng luồng chính tại giao cắt hoặc ngã ba

Phao nguy hiểm riêng biệt

Dùng để đánh dấu mối nguy hiểm cố định như đá ngầm hoặc xác tàu chìm. Vùng nước xung quanh phao an toàn.

Thuộc tính	Mô tả
Màu sắc	Đen + dải ngang đỏ
Hình dạng	Trụ hoặc cột
Đỉnh phao	2 hình cầu đen xếp chồng
Đèn tín hiệu	Màu trắng, chớp đôi (2 chớp) mỗi 5–10 giây
Chức năng	Cảnh báo nguy hiểm – tàu có thể vòng quanh tránh

Phao đặc biệt và phao thông tin

Dùng để chỉ khu vực có quy định riêng như: vùng cấm, khu neo đậu, khu tập kết hoặc cung cấp thông tin hàng hải.

Thuộc tính	Mô tả
Màu sắc	Vàng
Hình dạng	Tùy chọn (không trùng lặp với phao định hướng)
Đỉnh phao	Hình chữ “X” màu vàng
Đèn tín hiệu	Màu vàng, nháy tùy ý (không trùng với phao khác)
Chức năng	Đánh dấu vùng đặc biệt hoặc đưa thông tin

Hệ thống đèn và ký hiệu trong tiêu chuẩn IALA B

Tần số chớp đèn và ý nghĩa điều hướng

Hệ thống đèn giúp tàu nhận biết loại phao trong điều kiện ban đêm hoặc tầm nhìn kém. Mỗi loại phao có màu đèn và kiểu chớp đặc trưng.

Loại phao	Màu đèn	Kiểu chớp đèn	Ghi chú
Phao bên phải	Đỏ	Chớp bất kỳ (trừ nhóm 2+1)	Luôn nằm bên phải tàu khi quay về
Phao bên trái	Xanh lá cây	Chớp bất kỳ (trừ nhóm 2+1)	Nằm bên trái tàu khi quay về
Phao giữa luồng	Đỏ hoặc xanh	Chớp nhóm (2+1)	Màu chính xác định hướng luồng ưu tiên
Phao nguy hiểm riêng biệt	Trắng	2 chớp ngắn mỗi 5 hoặc 10 giây	Cảnh báo nguy hiểm cụ thể
Phao đặc biệt	Vàng	Chớp bất kỳ (không trùng kiểu đặc biệt)	Khu cấm, thông tin, giới hạn

Vai trò của đỉnh phao (topmark) trong nhận diện ban ngày

Đỉnh phao là chi tiết rất quan trọng trong nhận dạng ban ngày, đặc biệt khi màu sắc bị hạn chế do ánh sáng hoặc mưa sương.

Loại phao	Đỉnh phao nhận biết
Phao bên phải	Hình nón đỏ hướng lên
Phao bên trái	Hình trụ xanh hoặc hình vuông
Phao nguy hiểm riêng biệt	2 hình cầu đen xếp dọc
Phao đặc biệt	Chữ X màu vàng

Ứng dụng thực tế của tiêu chuẩn IALA B trong các quốc gia

Mỹ – Hệ thống “Red Right Returning”

Tại Hoa Kỳ, hệ thống IALA B được áp dụng rộng rãi với nguyên tắc “Red Right Returning”, nghĩa là khi tàu thuyền trở về cảng hoặc đi ngược dòng, phao đỏ sẽ nằm bên phải (starboard) và phao xanh lá cây nằm bên trái (port). Nguyên tắc này được sử dụng trên toàn bộ các tuyến đường thủy nội địa và ven biển của Mỹ, bao gồm cả Hệ thống Đường thủy Nội địa (Intracoastal Waterway – ICW). Trên ICW, các phao được đánh dấu thêm bằng phản quang màu vàng để phân biệt với các hệ thống khác.

>> Xem thêm: Cách phân loại phao theo tiêu chuẩn IALA B của BoatUS Foundation

Nhật Bản và Hàn Quốc – Ứng dụng tại cảng biển và vịnh

Nhật Bản và Hàn Quốc, hai quốc gia có hệ thống cảng biển phát triển mạnh, cũng áp dụng hệ thống tiêu chuẩn IALA B. Tại Nhật Bản, hệ thống này được sử dụng để đảm bảo an toàn hàng hải trong các khu vực cảng và vịnh. Hàn Quốc cũng áp dụng tiêu chuẩn IALA B trong các tuyến đường thủy nội địa và ven biển, giúp tàu thuyền quốc tế dễ dàng điều hướng khi cập cảng.

Những điểm cần lưu ý khi tàu quốc tế di chuyển giữa khu vực A và B

Việc chuyển đổi giữa hai hệ thống IALA A và B có thể gây nhầm lẫn cho tàu thuyền quốc tế. Điều quan trọng là phải xác định rõ khu vực áp dụng hệ thống nào và điều chỉnh hướng đi phù hợp. Sự nhầm lẫn giữa màu sắc và vị trí của phao có thể dẫn đến tai nạn hàng hải nghiêm trọng

Những nhầm lẫn phổ biến khi sử dụng hệ thống IALA B

Nguyên nhân gây nhầm giữa IALA A và B

Sự khác biệt chính giữa IALA A và B là màu sắc của phao bên trái và bên phải khi tàu thuyền đi vào cảng. Trong tiêu chuẩn IALA A, phao đỏ nằm bên trái và phao xanh lá cây nằm bên phải. Ngược lại, trong tiêu chuẩn IALA B, phao đỏ nằm bên phải và phao xanh lá cây nằm bên trái. Sự khác biệt này có thể gây nhầm lẫn cho các thuyền viên khi di chuyển giữa các khu vực áp dụng hai hệ thống khác nhau.

Các lỗi sai thường gặp trong xác định hướng luồng

Một số lỗi phổ biến khi xác định hướng luồng trong hệ thống IALA B bao gồm:

• Nhầm lẫn giữa hướng đi vào và ra khỏi cảng.
• Không nhận biết được sự thay đổi hệ thống giữa các khu vực.
• Không chú ý đến các dấu hiệu đặc biệt như đèn tín hiệu và đỉnh phao.

Những lỗi này có thể dẫn đến việc tàu thuyền đi sai luồng, gây nguy hiểm cho hành trình.

Mẹo ghi nhớ nhanh hệ thống IALA B

Để ghi nhớ nhanh hệ thống IALA B, bạn có thể sử dụng một số mẹo sau:

• “Red Right Returning”: Khi trở về cảng, giữ phao đỏ bên phải.
• “Even Red Left Port”: Phao đỏ có số chẵn nằm bên trái khi rời cảng.
• Sử dụng bản đồ hàng hải và thiết bị định vị để xác định hướng đi chính xác.

Việc nắm vững các mẹo này sẽ giúp bạn điều hướng an toàn trong hệ thống IALA B.

Kết luận

Hệ thống báo hiệu IALA B là một phần không thể thiếu trong đảm bảo an toàn hàng hải tại các quốc gia như Mỹ, Nhật Bản hay Hàn Quốc. Việc nắm vững nguyên tắc “Red Right Returning” và các đặc điểm nhận diện phao sẽ giúp tàu thuyền quốc tế điều hướng chính xác, tránh sự cố và đảm bảo hành trình an toàn. Đặc biệt, khi di chuyển qua khu vực chuyển tiếp giữa IALA A và B, người điều khiển tàu cần nhận diện sớm sự khác biệt để xử lý kịp thời, tránh nhầm lẫn đáng tiếc.

FAQ